Zatrudnienie na etat wiąże się z obowiązkiem wypełniania zadań powierzonych przez pracodawcę, które oczywiście zostały zawarte w umowie. Jednak oprócz swoich obowiązków, pracownikowi przysługują także pewne prawa. Tutaj należy wspomnieć o przerwie w pracy. Zobacz zatem, w jaki sposób pracownik może korzystać z tego przywileju w 2024 roku.
Na temat zasad przerwy w pracy, jaka przysługuje pracownikowi w pracy, znajdziemy regulacje prawne zawarte w Ustawie z dnia Kodeksie Pracy. Na ten temat dokładnie mówi nam Art. 134:
“Ust. 1. Jeżeli dobowy wymiar czasu pracy pracownika:
wynosi co najmniej 6 godzin - pracownik ma prawo do przerwy w pracy trwającej co najmniej 15 minut;
jest dłuższy niż 9 godzin - pracownik ma prawo do dodatkowej przerwy w pracy trwającej co najmniej 15 minut;
jest dłuższy niż 16 godzin - pracownik ma prawo do kolejnej przerwy w pracy trwającej co najmniej 15 minut.
Ust. 2. Przerwy, o których mowa w Ust. 1, wlicza się do czasu pracy.”
Czyli, jak widzimy, już wystarczy, że jesteśmy w pracy przynajmniej 6 godzin, to będzie nam przysługiwała w wymiarze przynajmniej 15 minut. Natomiast, jeżeli wykonujemy pracę w wymiarze dłuższym niż 9 godzin w ciągu jednego dnia, to zyskujemy drugą przerwę w pracy, która powinna trwać również przynajmniej 15 minut. To od pracodawcy będzie zależeć, czy, będziemy mogli wybrać się na dwie przerwy po 15 minut, czy jedną trwającą pół godziny. Oczywiście w ustawie znajduje się informacja o przerwie wynoszącej minimum 15 minut. Natomiast faktyczną długość przerwy, jeżeli jest na przykład dłuższa, zawiera wewnętrzny regulamin firmy.
Przerwa w pracy a przerwa na lunch
Bardzo często, szczególnie w firmach korporacyjnych, pracownicy mogą korzystać z tzw. przerwy na lunch. Jednak, jak się okazuje, jest to przerwa, której w żaden sposób nie reguluje Kodeks Pracy. Natomiast jest ona ustalana wewnętrznie w danej firmie. Przerwa na lunch najczęściej obejmuje możliwość wzięcia 60-minutowej bezpłatnej przerwy w ciągu pracy.
Bardzo ważne jest to, że ten czas na lunch nie jest wliczany w czas pracy. Dlatego, jeżeli korzystamy z takiego przywileju, to przy 8-godzinnym etacie, będziemy ostatecznie w pracy spędzać 9 godzin. W tym oczywiście 1 godzina spędzona na przykład na lunchu poza miejscem pracy. Kolejnym aspektem, na który należy zwrócić uwagę przy przerwie na lunch, że nie koliduje ona z przerwą w pracy, narzuconej ze strony Kodeksu Pracy. Zobacz też, w jaki sposób powinny być rozliczane nadgodziny.
Przerwa w pracy, a także jaki wymiar tej przerwy przysługuje przy określonym wymiarze pracy, fot. Ivan
Mama karmiąca a przerwa w pracy
Kobiety po urlopie macierzyńskim, które chcą wrócić do pracy, bardzo często zastanawiają się nad tym, w jaki sposób wygląda karmienie piersią. Nie jest powiedziane, że powrót na ścieżkę zawodową będzie musiał oznaczać również zaprzestania karmienia piersią. Także pod tym względem Ustawa Kodeks Pracy przewiduje pewne udogodnienia dla matek karmiących. Jednak możliwość skorzystania z takiej przerwy, a także jej długość, jest uzależniona od wymiaru czasu pracy.
W przypadku czasu pracy, który wynosi poniżej 4 godzin dziennie, przerwa na karmienie dziecka nie przysługuje. Kobiety, które pracują od 4 do 6 godzin dziennie, mogą liczyć na przerwę wynoszącą 30 minut. Przy czym, jeżeli kobieta jest matką więcej niż jednego dziecka, które aktualnie karmi, wtedy przerwa powinna wynosić 45 minut. Natomiast jeżeli kobiety, które karmią piersią, pracują dłużej niż 6 godzin w ciągu dnia, wtedy przysługują im dwie przerwy po 30 minut. I adekwatnie, jeżeli karmią one piersią więcej niż 1 dziecko, wtedy długość tych przerw wydłuża się do 45 minut. Oczywiście każda przerwa wliczana jest w czas pracy.
Przerwy w pracy w innych okolicznościach - jakich?
Okazuje się, żę 15-minutowa przerwa w pracy, która jest obowiązkowa wg Kodeksu Pracy, nie jest jedyną, jaka może przysługiwać pracownikom. Oczywiście wszelkie dodatkowe przerwy, a także ich długość, są uzależnione od konkretnych okoliczności. Na przykład, w przypadku ciągłej pracy przed ekranem komputera, po każdej godzinie pracy, będzie przysługiwała 5-minutowa przerwa. Taka krótka przerwa jest wliczana w czas pracy.
Innym czynnikiem, który przyczynia się do wprowadzenia dodatkowej przerwy w pracy lub nawet skrócenia czasu pracy, jest monotonia wykonywanych obowiązków w warunkach szkodliwych lub uciążliwych dla zdrowia. Praca w takich warunkach, a także wydłużenie przerwy lub skrócenie czasu pracy, pod żadnym pozorem nie powinno powodować, że pracownik z tego tytułu otrzyma dużo niższe wynagrodzenie. Jednak takie zapisy koniecznie powinny być uwzględnione w wewnętrznym regulaminie konkretnego zakładu pracy.
Jak widać, okoliczności, które wydłużają przerwę w pracy w 2024 r., jest całkiem sporo. Ponadto tutaj nie zostały one wymienione wszystkie. Ponieważ należy wziąć pod uwagę również zatrudnienie osób niepełnosprawnych, czy też młodocianych. Dlatego należy znać dokładnie swoje prawa i obowiązki, dzięki czemu unikniemy niejasnych i stresujących sytuacji, szczególnie w nowym miejscu pracy. Pamiętajmy, że zawsze mamy możliwość odwołania się do przepisów zawartych w Kodeksie Pracy, jeżeli zauważymy, że nasze prawa nie są w żaden sposób respektowane. Zobacz też, ile powinien zarabiać młodociany pracownik.
